Schatjes! is een unieke en controversiële Nederlandse komedie uit 1984 die zowel geliefd als berucht is. Onder regie van Ruud van Hemert en met producenten Chris Brouwer en Haig Balian achter de schermen, markeerde de film een mijlpaal in de Nederlandse cinema. Met inktzwarte humor, onconventionele verhaallijnen en een satirische kijk op gezinsleven, groeide Schatjes! uit tot een culturele klassieker. Maar wat maakt deze film zo bijzonder, en waarom blijft hij tot op de dag van vandaag stof doen opwaaien?
Een Gezin in Chaos: Het Verhaal van Schatjes!
Het gezin Gisberts vormt de kern van Schatjes!: vier lastige kinderen en hun ouders, John en Danny, die het moeilijk hebben om hun kroost in toom te houden. Het verhaal barst van de chaos en hilariteit, met scènes die variëren van practical jokes tot complete rebellie. De oudste zoon Thijs blijkt een meester in streken, terwijl dochter Madelon verwikkeld raakt in een rivaliteit met haar moeder om de aandacht van de knappe tennisleraar Dennis.
De jongste kinderen, Jan-Julius en Valentijn, brengen hun ouders tot wanhoop met kattenkwaad. Het escaleert als de kinderen zich tegen hun ouders keren en zich in het huis barricaderen, compleet met wapens en rookbommen. De ouders, op hun beurt, gaan tot het uiterste om de controle terug te krijgen.
Met hilarische wendingen, zoals een achtervolging die eindigt in een betonnen gat, en absurde situaties, zoals een vader die een huis binnendringt met een bijl, blijft Schatjes! de kijker verrassen.
Ruud van Hemert’s Meesterwerk
Voor regisseur Ruud van Hemert was Schatjes! een sprong in het diepe. Na successen op televisie met De Fred Haché Show en Barend is weer bezig!, waagde hij zich aan de wereld van de bioscoopfilms. Het resultaat? Een productie die in 1984 meer dan een miljoen bezoekers naar de bioscopen trok en stevig in de top van Nederlandse filmklassiekers belandde.
De humor in de film is scherp, donker en soms grensoverschrijdend. De film biedt een karikaturale weergave van opvoeding en familierelaties, waarin ouders en kinderen elkaar constant uitdagen en manipuleren.
De Opnames: Luxe Auto’s en Helikopters
De film werd grotendeels opgenomen in Noord-Brabant, met de opvallende witte villa aan de Dr. Batenburglaan in Breda als een van de belangrijkste locaties. De luchtmacht-elementen, zoals de gevechtshelikopters waarin vader John zijn gezin observeert, werden mogelijk gemaakt door de Belgische Landmacht.
Ook de luxe voertuigen droegen bij aan de extravagantie van de film. De familie reed rond in indrukwekkende modellen zoals een Buick LeSabre uit 1976, een Chevrolet Caprice Classic uit 1975 en de Chevrolet Camaro van tennisleraar Dennis uit 1973.
Het Lied en de Stijlbreuk
Hoewel Schatjes! geen musical is, bevat de film een opmerkelijk moment waarin Erik Koningsberger het lied Ze zijn voorbij, alle uren van tederheid zingt. Deze onverwachte stijlbreuk voegt een surrealistisch element toe aan de film en benadrukt de absurdistische toon.
Controverse en Kritiek
De film trok niet alleen aandacht door zijn succes, maar ook door zijn controversiële scènes. Een van de meest besproken aspecten is de rol van Akkemay Elderenbos als Madelon. Hoewel ze pas 14 jaar oud was, speelde ze enkele gewaagde scènes. In 2013 werd deze kwestie opnieuw belicht, waarbij strafrechtadvocaat Gerard Spong oordeelde dat sommige scènes onder de huidige wetgeving als strafbaar zouden worden beschouwd.
De controverse heeft de reputatie van de film niet geschaad; eerder heeft het bijgedragen aan de cultstatus ervan. Toch roept het ethische vragen op over de grenzen van artistieke vrijheid en de verantwoordelijkheid van filmmakers.
De Invloed en Het Vervolg
Na het succes van Schatjes! volgde in 1986 een sequel, Mama is boos!. Hoewel het gezin Gisberts opnieuw centraal stond, ontbraken de personages van Madelon en Thijs. Deze verandering, samen met een nieuwe focus op de relatie tussen de ouders, gaf de vervolgfilm een andere dynamiek.
De invloed van Schatjes! is voelbaar in de Nederlandse filmwereld. Het markeerde een tijdperk waarin taboes werden doorbroken en grenzen werden verlegd.
Waarom Schatjes! een Tijdloze Klassieker Blijft
Meer dan drie decennia na de release weet Schatjes! nog steeds te fascineren. De film biedt een scherpe, humoristische blik op opvoeding en gezinsdynamiek, verpakt in een absurde, chaotische setting. De combinatie van satirische humor, unieke stijl en controversiële thema’s maakt de film tot een onvergetelijke ervaring.
Met meer dan een miljoen bezoekers blijft Schatjes! een van de succesvolste Nederlandse films aller tijden. Het is een herinnering aan een tijd waarin filmmakers durfden te experimenteren en de grenzen van cinema opzochten.
Dus, als je zin hebt in een filmavond vol lachwekkende chaos en iconische scènes, geef Schatjes! dan een kans. Het is een stukje Nederlandse filmgeschiedenis dat je niet mag missen!
Schatjes!: Een film die grenzen overschreed, een genre vernieuwde en blijft resoneren in de harten van fans van Nederlandse cinema.